Mama i prawo - o czym pamiętać planując kolejną ciążę

Decyzja o planowaniu ciąży i pojawienie się na świecie wyczekiwanego maleństwa, to cudowny moment. Warto się również do niego przygotować mając na uwadze wszelkie aspekty prawne, m.in. na linii pracodawca-pracownik. Sprawdź, co musisz wiedzieć.

O czym pamiętać planując kolejną ciążę?

Przerwanie urlopu macierzyńskiego. Po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni (nie wcześniej) urlopu macierzyńskiego, masz prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu, pod warunkiem, że: pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta Tata, przez resztę macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony - ojciec dziecka, który w celu sprawowania opieki przerwał działalność zarobkową.

Przerwanie urlopu rodzicielskiego

Jeśli zawnioskowałaś o urlop rodzicielski „z góry” tj. 21 dni po porodzie, możesz przerwać ten urlop i przejść na zwolnienie lekarskie. Należy jednak pamiętać, że jeżeli Tata nie przejmie pozostałej reszty tego urlopu bezpośrednio po Tobie - pozostała część tego urlopu przepadnie. Jeśli zawnioskowałaś o urlop rodzicielski na 21 dni przed jego początkiem (i końcem urlopu macierzyńskiego) najkorzystniej z niego zrezygnować po wykorzystaniu 16 tygodni rodzicielskiego. Wtedy pozostała jego część będzie do wykorzystania do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy lat 6. O przerwaniu urlopu rodzicielskiego zawsze należy powiadomić pracodawcę na minimum 21 dni przed przystąpieniem do pracy.

Ciąża na urlopie wychowawczym

Urlop wychowawczy możesz przerwać na dwa sposoby. I tak zgodnie z art. 1863 Kodeksu pracy pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego: w każdym czasie - za zgodą pracodawcy, po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy - najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy. Powyższe oznacza, że urlop wychowawczy można przerwać nawet z dnia na dzień - wystarczy, że uzyskamy zgodę pracodawcy. Drugim sposobem jest zawiadomienie pracodawcy o jego przerwaniu. Tutaj nie wystarczające będzie wysłanie zawiadomienia na 30 dni wcześniej. Ważne jest, aby pracodawca na 30 dni wcześniej (przed planowaną datą powrotu) dowiedział się o naszym zamiarze. Pierwszego dnia (tego dnia pracodawca znowu zaczyna za nas opłacać składkę chorobową), jeśli nie przewidujemy powrotu do pracy, należy złożyć zwolnienie lekarskie. Nie ma potrzeby przepracowania nawet jednego dnia. Urodzenie dziecka na urlopie wychowawczym również daje prawo do wypłaty zasiłku macierzyńskiego, także nie trzeba przerywać tego urlopu w celu uzyskania świadczenia.

Urlop wypoczynkowy

Jeśli zawnioskujesz bezpośrednio po urlopie macierzyńskim czy rodzicielskim o udzielenie urlopu wypoczynkowego (zarówno zaległego i całego wymiaru bieżącego) pracodawca nie może Ci go odmówić. Z uwagi na powyższe warto dwa dni opieki nad dzieckiem przysługujące w danym roku kalendarzowym zachować na koniec urlopu wypoczynkowego. Warto wiedzieć, że jest to jedyna sytuacja przewidziana w kodeksie pracy, w której pracodawca nie może nas zawezwać z tego urlopu oraz nie ma zastosowania przepis, który stanowi, iż urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Art. 163 Kodeksu Pracy § 3. Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika - ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu macierzyńskiego. Wyżej cytowany przepis dotyczy również powrotu po urlopie rodzicielskim oraz drugiego rodzica. Jeśli w trakcie urlopu wypoczynkowego zachorujesz czy konieczne będzie dostarczenie zwolnienia ciążowego - możesz przerwać urlop wypoczynkowy, dostarczając zwolnienie w ciągu 7 dni od dnia jego wystawienia. Niewykorzystana część urlopu wypoczynkowego nie przepada, będziesz mogła wykorzystać ją w terminie późniejszym.

Ochrona przed zwolnieniem

Kobieta wracająca z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego do pracy nie jest chroniona przed wypowiedzeniem. Przepisy wprawdzie zobowiązują pracodawcę do przyjęcia jej do pracy, jednak nie precyzują ile takie przyjęcie ma trwać. Z uwagi na powyższe bardzo dużo kobiet w obawie przez zwolnieniem składa wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy. Ten wniosek pozwala na skrócenie czasu pracy, czyli pogodzenie życia rodzinnego z trybami zawodowymi, a przy okazji roztacza ochronę: Art. 1868 [Zakaz wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę przez okres 12 miesięcy] § 1. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o: 2) obniżenie wymiaru czasu pracy - do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.